ترکیب تجاری چیست؟

ترکیب تجاری تجمیع واحدها یا فعالیت های تجاری جداگانه در قالب یک شخصیت اقتصادی است که بر اثر کسب کنترل خالص دارایی ها و عملیات واحد دیگر پدید می آید.
هنگامی که یک واحد تجاری اصلی، به طور مستقیم یا غیر مستقیم دارنده بیش از نصف سهام با حق رأی یک واحد تجاری باشد، فرض بر وجود کنترل بر آن واحد تجاری است، مگر در موارد استثنایی که بتوان به طور آشکار نشان داد.
ترکیب تجاری ممکن است به دلایل قانونی، مالیاتی یا سایر دلایل، به شیوه های گوناگونی صورت پذیرد. ترکیب می تواند به صورت خرید حقوق مالکانه یا تملک کل یا بخشی از خالص دارایی های واحد تجاری توسط واحد دیگر، از طریق صدور سهام، پرداخت وجه نقد یا واگذاری سایر دارایی ها انجام می شود.

ترکیب تجاری رویدادی است که دو یا چند واحد اقتصادی مستقل تحت کنترل یک شخصیت حسابداری یگانه (واحد) در می آیند.

مهم ترین مزایا و دلایل ترکیب تجاری

• صرفه جویی در هزینه ها از طریق افزایش مقیاس تولید و حذف برخی از هزینه های ثابت و فعالیت های تکراری
• دستیابی سریعتر به منابع مالی
• استفاده از دارایی های نامشهود
• افزایش سهم بازار و دستیابی به قدرت بازار
• ریسک پایین، خرید یک خط تولیدی ساخته شده، معمولاً دارای ریسک کمتری نسبت به توسعه و ایجاد آن است.
• استفاده از مزیت مالیاتی: شرکت های زیان ده، انتخاب مناسبی برای ترکیب توسط شرکت های سودآور به منظور استفاده از معافیت مالیاتی ناشی از زیان عملیاتی می باشند.
• نبرد قیمت: در جریان رقابت برای تملک شرکت مورد نظر، مدیران شرکت ها اهداف دنیای عقلانی اقتصاد را رها کرده و وارد اهداف روانی و احساسی می شوند.
• برآورد بالا از هم افزایی: به منظور توجیه پرداخت صرف قیمت سهام بالا، مدیران شرکت های ترکیب کننده اغلب هم افزایی مالی و عملیاتی غیر واقعی را فرض می کنند.

انواع ترکیب از نظر حقوقی

1. جذب –تملک– ادغام یک طرفه: نوعی ترکیب تجاری است که بعد از ترکیب تجاری یکی از شرکت های وارد شونده باقی مانده و بقیه منحل می شود.
2. تلفیق–ادغام دو طرفه: نوعی ترکیب تجاری است که بعد از ترکیب تمام شرکت ها منحل شده و یک شرکت جدید به وجود می آید.
3. تحصیل: نوعی ترکیب تجاری است که بعد از ترکیب تمامی شرکت های مشارکت کننده در ترکیب شخصیت حقوقی خود را حفظ می نمایند .اما یکی از شرکت های وارد شونده در ترکیب تجاری بر شرکت دیگر کنترل دارد.
   برای ترکیب واحدهای تجاری، دو روش حسابداری وجود دارد که عبارتند از: روش خرید و روش اتحاد منافع روش خرید مستلزم مبنای جدیدی برای حسابدهی می باشد. (ارزش های دفتری واحد تحصیل شده در ثبت ترکیب، نادیده گرفته می شوند.)

روش دیگر، روش اتحاد منافع است. در روش اتحاد منافع، ارزش دفتری دارایی ها، بدهی ها و حقوق صاحبان سهام شرکت های ترکیب شونده به شرکت حاصل از ترکیب منتقل می شود، مانند این که همیشه با هم ترکیب شده بوده اند.
در روش اتحاد منافع دارایی ها و بدهی های واحدهای ترکیبی به مبلغ دفتری در تاریخ ترکیب گزارش می شود. ارائه اطلاعات به مبلغ دفتری برای استفاده کنندگان صورت های مالی واحدهای ترکیبی مبنای مناسبی را برای پیش بینی مبلغ، زمان و میزان اطمینان از تحقق جریان های نقدی آتی فراهم نمی آورد.

ماهیت روش خرید

روش حسابداری خرید هنگامی مناسب است که در ترکیب واحدهای تجاری، حقوق مالکیت عمده ای حذف شود.
روش حسابداری مزبور در جایی استفاده می شود که واحد تحصیل کننده درصدد افزایش دارایی های تحت کنترل خود از طریق انتقال دارایی هایی مانند وجوه نقد، تقبل بدهی یا صدور سهام است.

بهای تمام شده ترکیب جاری

بهای تمام شده ترکیب تجاری عبارت است از وجه نقد و معادل وجه نقد پرداختی و ارزش منصفانه سایر ما به ازاهای خرید واگذار شده در تاریخ تحصیل توسط واحد تحصیل کننده به اضافه هر گونه مخارج تبعی مستقیم ترکیب. در مواردی که ترکیب تجاری شامل بیش از یک معامله است، بهای تمام شده ترکیب تجاری معادل جمع بهای تمام شده کلیه معاملات است. در مواردی که ترکیب تجاری نتیجه بیش از یک معامله است، تمایز تاریخ تحصیل از تاریخ معاملات، مهم است.

این هزینه ها را می توان به دو گروه زیر طبقه بندی نمود:

الف- هزینه های مربوط به انتخاب واحد تجاری جهت ترکیب که این هزینه ها شامل موارد زیر است:
کمیسیون (حق الزحمه دلال)

1. حق الزحمه حسابداری جهت حسابرسی قبل از تحصیل
2. حق الزحمه های قانونی در رابطه با قرارداد تحصیل

هزینه های مربوط به تأمین مالی ترکیب که این هزینه ها شامل موارد زیر هستند:

• حق الزحمه های قانونی و حسابداری مربوط به پذیرش و نام نویسی در بورس اوراق بهادار
• هزینه انتشار گواهی نامه های سهام هزینه های ثبت و صدور