همان طور که می دانید چک نوعی سند تجاری و یک برگه دارای ارزش مالی می باشد که معمولاً برای خرید و پرداخت مبلغ به صورت مدت دار یا چک روز استفاده می‌شود. صاحب چک پس از تکمیل اطلاعات خواسته شده در چک که شامل میزان مبلغ و تاریخ موردنظر برای وصول است، آن را امضا می‌کند. لازم به ذکر است فردی که چک را دریافت کرده است، به بانک مراجعه می‌کند و مقدار وجه مشخص شده را از حساب جاری شخص صادرکننده دریافت می‌نماید. به طور کلی چک یک قول پولی است که انواع مختلفی دارد و به گیرنده این تضمین داده می شود تا در تاریخی معین می تواند مقدار مشخص شده ای پول دریافت کند.

قوانین جدید برای چک بنفش در سال ۱۴۰۰ تعیین شد.

چک بنفش در سال ۱۴۰۰

بهتر است بدانید که شرایط صدور چک تغییر کرده است؛ همچنین از سال ۱۴۰۰ چک های جدید چاپ شدند که به عنوان چک بنفش یا چک صیادی شناخته شده است، صادرکننده ها باید این چک‌ را در سامانه صیاد به نشانی www.cbi.ir ثبت کرده و نیاز است تا شخص گیرنده چک از فرد صادرکننده آن بخواهد که چک در سامانه صیاد حتماً ثبت شده باشد.

همچنین اگر چک در سایت ثبت نشده باشد بانک نمی‌تواند مبلغ آن را پرداخت کند. توجه داشته باشید که اگر گیرنده قصد داشته باشد تا چک جدید را به شخص دیگری انتقال دهد، این عمل باید در همان سامانه ثبت شود.

تفاوت چک بنفش با دیگر چک ها ۱۴۰۰

این چک‌ مانند دیگر چک ها شناسه شانزده رقمی دارد با این تفاوت که یک عبارت تاکیدی بر روی آن، تحت عنوان «کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است» درج شده است.

نحوه استعلام اعتبار صادرکننده چک بنفش ۱۴۰۰

چک‌ های جدید (چک بنفش) یک بارکد دو بعدی دارند که گیرنده با اسکن بارکد می تواند وضعیت اعتباری صادرکننده را استعلام کند. همچنین برای صدور دسته چک‌ جدید، فرد نباید چک برگشتی و احکام قضایی (ورشکستگی، بدهی و…) را داشته باشد. صادرکنندگان چک‌ های جدید، می بایست اطلاعات مربوط به تاریخ، مبلغ و هویت گیرنده را در سامانه صیاد نیز ثبت کنند. این افراد می‌توانند از درگاه‌ های بانکی خود مانند اینترنت بانک، همراه بانک یا اپلیکیشن‌ های پرداخت، به سامانه دسترسی یابند.

• وارد سامانه صیاد به نشانی www.cbi.ir شوید.
• اطلاعات خواسته شده (نام گیرنده، کدملی) در فیلد ها را تکمیل کنید.

توجه کنید زمانی که صادرکننده چک بنفش، ثبت چک را در سامانه صیاد انجام می‌دهد و بر روی برگه چک نیز مشخص می‌کند که چک برای چه کسی با چه تاریخ و مبغلی صادر شده، آن را به گیرنده تحویل می دهد.

گیرنده با مراجعه به سامانه صیاد، باید اطلاعات ثبت شده مرتبط با خود را در سامانه صیاد کنترل نموده و در صورت اطمینان و تطابق اطلاعات چک را  تأیید و دریافت کند؛ در غیر این صورت چک را نپذیرد. همانطور که ذکر شد اگر ثبت الکترونیکی چک‌ های جدید در سامانه صیاد انجام نشود، بانک نمی‌تواند وجه چک را پرداخت کند.

نکته قابل توجه این است که چک های جدید نباید در وجه حامل صادر شوند.

انتقال چک به شخص ثالث ۱۴۰۰

در انتقال چک نیز، گیرنده آن برای انتقال به شخص دیگر باید به سامانه صیاد مراجعه کند، کدملی گیرنده جدید را در سامانه صیاد ثبت کند. گیرنده جدید نیز باید به سامانه صیاد مراجعه نموده و از صحت کدملی خود که در این سایت درج شده، اطمینان حاصل کند و سپس چک را بعد از تأیید، دریافت نماید.

با توجه به صراحت قانون مبنی بر مندرجات چک های جدید شامل مبلغ، اطلاعات هویتی گیرنده و تاریخ سر رسید علاوه بر درج بر روی برگه چک باید در سامانه صیاد نیز ثبت شود بنابراین صدور چک برای ضمانت، بدون درج تاریخ، مبلغ و اطلاعات هویتی گیرنده امکان پذیر نیست.

انتقال چک بنفش برای اشخاص حقوقی و اتباع بیگانه ۱۴۰۰

اشخاص حقوقی و اتباع بیگانه می توانند با استفاده از شناسه ملی شرکت و کد شناسایی اتباع بیگانه نسبت به ثبت، تایید و انتقال چک بنفش در سامانه صیاد اقدام کنند.

عدم امکان تامین وجه چک بنفش ۱۴۰۰

همچنین در صورت کافی نبودن موجودی حساب‌ جاری و عدم امکان تامین وجه چک از محل سایر حساب‌ های صادرکننده آن در همان بانک و سایر دلایل که منجر به ثبت برگشت چک شود، تمام حساب‌ های صادرکننده چک در تمام بانک‌ ها و موسسات اعتباری به میزان مبلغ کسری چک پس از گذشت ۲۴ ساعت از ثبت غیرقابل پرداخت بودن (ثبت برگشت چک) به ترتیب اعلامی از سوی بانک مرکزی مسدود خواهد شد. دارنده چک برگشتی می‌تواند با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی قوه قضاییه مراجعه و صدور اجراییه از دادگاه صالح را درخواست کند. نوآوری‌های قانون جدید چک به ترتیب زیر می باشد.

• خروج صدور دسته‌چک از حیطه اختیار بانک‌های تجاری و تمرکز آن در سامانه صیاد بانک مرکزی
• منوط کردن اعتبار صدور چک به ثبت اطلاعات آن در سامانه یکپارچه بانک مرکزی
• برقراری تقارن اطلاعات هنگام صدور برگه چک با ایجاد امکان استعلام آنی وضعیت اعتباری صادرکننده
• صدور اجرائیه دادگاه علیه صادرکننده چک بلامحل بدون رسیدگی ماهوی
• پیش‌ بینی مسئولیت و مجازات برای بانک‌ها و کارمندان آن‌ها در تخلفات مرتبط با چک

وضعیت های اعتبار صادر کننده چک بنفش ۱۴۰۰

همچنین در سامانه پیامکی ۷۰۱۷۰۱ بانک مرکزی، میزان اعتبار صادر کننده چک با عنوان یک رنگ خاص به پیام دهنده اعلام می شود.
وضعیت سفید
صادر کننده چک هیچ سابقه رفع سوء اثر نشده ای در داشتن چک برگشتی ندارد.
وضعیت زرد
دارای ۱ فقره چک برگشتی یا حداکثر میبلغ ۵میلیون تومان تعهد برگشتی
وضعیت نارنجی
۲ تا ۴ فقره چک برگشتی با حداکثر مبلغ ۲۰ میلیون تومان
وضعیت قهوه ای
۵ تا ۱۰ فقره چک برگشتی یا حداکثر مبلغ ۵۰ میلیون تومان
وضعیت قرمز
بیشتر از ۱۰ فقره چک برگشتی یا مبلغ بیش از ۵۰ میلیون تومان

توجه کنید درصورتی ‌که درخواست‌ کننده استعلام قبل از تکمیل عملیات استعلام اقدام به ارسال استعلامات متعدد کند، نتیجه ارسال‌ شده مربوط به آخرین شناسه استعلام اخذ ارسال‌ شده خواهد بود. همچنین در خصوص اشخاص حقوقی فاقد شناسه ملی ثبت‌ شده در پایگاه داده بانک مرکزی، امکان اخذ استعلام وجود نخواهد داشت. این موضوع در پیامک پاسخ با عبارت «شناسه ملی… قابلیت استعلام ندارد» اطلاع‌ رسانی می‌شود.